Wrócić

Tradycja obchodów Dnia Świętego Jerzego

Poznawcze wydarzenia etnokulturowe
Vilniaus gatve 5, Rykantai
Aukštadvario seniūnija
2021-04-23

Według Jerzego i georginii

Syn możnowładców Kapadocji (Azja Mniejsza), dzielny wojownik, prześladowany z powodu wyznania i zabity w Palestynie. O Św. Jerzym zachowało się wiele legend i podań — walka ze smokiem porywającym bydło i dzieci miejscowych mieszkańców, przepowiednia Jezusa o jego męczeństwie, nauczanie Św. Jerzego, dające siłę prześladowanym chrześcijanom. Kult Św. Jerzego miał początek na Wschodzie, wkrótce krzyżowcy rozpowszechnili kult świętego i na Zachodzie.

Św. Jerzy jest patronem wielu państw, opiekunem miast oraz uznawany jest za piastuna koni i bydła. Być może właśnie dlatego jest tak popularny na Litwie. Co roku wsie świętują Dzień Świętego Jerzego (lit. Jurginės). Od wieków uważano, że w czasie Dnia Świętego Jerzego nie wolno wykonywać prac polowych z udziałem koni, ponieważ to jest ich święto. Wierzy się, że Św. Jerzy opiekuje się zwierzętami, póki te pasą się w polu, dlatego też w Dzień Świętego Jerzego trzoda bądź stado było wypasane po raz pierwszy. W czasie Dnia Świętego Jerzego starano się jak najlepiej zwierzęta nakarmić i zaopiekować się nimi. W związku z wypasaniem zwierząt jest zapotrzebowanie na pastwiska, dlatego też Św. Jerzy bywa proszony o „otwarcie” ziemi, o dar rosy, dzięki której rośnie trawa.

Te i podobne tradycje są co roku odtwarzane w słynącym z przyrody i bogatej historii Wysokim Dworze. Nie przez przypadek na jarmark świąteczny „Według Jerzego i georginii” na miejskim placu na kasztanowym koniu przybyły Św. Jerzy otwiera niebo, aby ciepły wiosenny deszcz napoił spragnioną ziemię. Co roku na Dzień Świętego Jerzego zapraszani są etnografowie, zespoły ludowe i folklorystyczne, które w swoim repertuarze nie tylko grają, śpiewają, ale też wykonują tańce ludowe, żwawo wykręcają litewskie ludowe kółeczka taneczne. Zespoły są zawczasu uprzedzane, aby na święto przyjechać z bulwami georginii, ponieważ w czasie święta nie tylko tańczy się, śpiewa, ale też wysłuchuje się wykładów, konsultuje w uprzednio przygotowanym podwóreczku „Spacer w labiryncie georginii” o zwyczajach Dnia Świętego Jerzego i tradycjach, o uprawie kwiatów georginii, doglądaniu i ich odmianach. W końcu wydarzenia, w ogrodzie społeczności Wysokiego Dworu sadzone są bulwy georginii. Przy rzędzie georginii umieszcza się tabliczkę informacyjną, skąd zostały przywiezione cebulki. Żegnając się z zespołami, każdy z nich otrzymuje zadanie na kolejne spotkanie — napisać piosenkę bądź nauczyć się kółeczka tanecznego, który kojarzyłby się z georginią. Wydarzenie to ma ciągłość, na jesień wszyscy są zapraszani do podziwiania najpiękniejszych najbardziej wyjątkowych kwiatów georginii na wystawie „Parada georginii”, która ma miejsce na jarmarku „Jesienny jarmark w Wysokim Dworze”.

Czy kiedykolwiek zdarzyło Ci się sadzić georginie w Dzień Świętego Jerzego? Wysoki Dwór nadaje się na to idealnie, ponieważ tutaj można świętować i Dzień Świętego Jerzego, i odwiedzić wyjątkowy Wysoki Dwór. Nie na próżno wysokodworski poeta Valentinas Vytautas Navickas w swoich wersach opiewał kraj Wysokiego Dworu:

Wysoki Dworze, wód dzukijskich bożyszcze,

Byłeś, jesteś i będziesz kraju piękności pięknością

Mickiewicza dusza pod starym dębiszczem

Wróciwszy, jak w młodości, o miłości myśli